Η Λέσβος είναι ένας τόπος με πλούσια γαστρονομική ιστορία, ένας τόπος ευλογημένος που κυριαρχεί η κτηνοτροφία και οι γεωργία, με καταπληκτική πανίδα και χλωρίδα, με πολλά νερά, με άφθονη αλιεία με γεύσεις που ξετρελαίνουν.
Κρασί με ιστορία…
Το αμπέλι είναι απ’ τα λίγα φυτά που την καλλιέργειά του την βλέπουμε να παρουσιάζεται στους προϊστορικούς χρόνους. Από την εποχή του Ομήρου ακόμα, η καλλιέργεια των αμπελιών και η Παρασκευή κρασιών ήταν πολύ αναπτυγμένες σ’ ολόκληρο τον τότε γνωστό κόσμο. Ο Στράβωνας, αναφέρει ότι τα νησιά, όπως η Χίος, η Λέσβος και η Κως ήταν “κρασότοποι”. Στην αρχαιότητα το κρασί της Μήθυμνας εθεωρείτο το νέκταρ των Ολύμπιων Θεών.
Οινοφόρος
Τα κρασιά του οινοποιείου “Οινοφόρος Μεγαλοχωρίου”παράγονται απο σταφύλια αποκλειστικά της αμπελόεσσας Λέσβου, από τον αμπελώνα 30 στρεμμάτων της εταιρείας στο Μεγαλοχώρι, αλλά και από επιλεγμένα αμπελοτόπια της Ανεμότιας, της Ερεσού και της Καλλονής. Η Λέσβος μέσω της Χρυσής διάκρισης για το Δάφνης και Χλόη του Οινοφόρου Μεγαλοχωρίου , στον Διεθνή Διαγωνισμό οινογνωσίας που πραγματοποιήθηκε στις 15 και 16 Σεπτεμβρίου στο Σαν Ντιέγκο της Καλιφόρνιας, στη «καρδιά παραγωγής των κρασιών των Ηνωμένων πολιτειών» γίνεται γνωστή για το κρασί της σε όλο τον κόσμο. Πρόκειται για το κρασί με ετικέτα «Δάφνης και Χλόη, Ξηρό Κόκκινο, 2010», που κατέκτησε το Χρυσό βραβείο στην κατηγορία του και το κρασί, με ετικέτα «Δάφνης και Χλόη, Ξηρό Λευκό, 2011» που κατέκτησε το Ασημένιο βραβείο στην κατηγορία του.
Μεθυμναίος
Μεθυμναίος ήταν επίθετο αποδιδόμενο στον Διόνυσο, θεό του κρασιού (Πλούταρχος, Ηθικά, Γ΄). Ο Μεθυμναίος Οίνος, το μόνο κρασί του νησιού της Λέσβου, είναι προϊόν της αναβιωμένης αρχαίας ποικιλίας του Λεσβιακού Κρασοστάφυλου, από την οποία παραγόταν το ακριβότερο κρασί της αρχαιότητας. Η ποικιλία αυτή καλλιεργείται σήμερα σύμφωνα με τις αρχές της βιολογικής γεωργίας αποκλειστικά πάνω στις λάβες που δημιούργησαν το Απολιθωμένο Δάσος της Λέσβου. Πιστός στο αρχαιοελληνικό ιδανικό της αρμονικής συνύπαρξης των αντιθέτων, ο Μεθυμναίος είναι ερυθρό και λευκό κρασί. Το οινοποιϊο βρίσκεται στα Χίδυρα της Λέσβου.(methymneos.gr)
Λήμνος
Η Λήμνος που διοικητικά ανήκει στον νομό Λέσβου είναι σήμερα το πιο κρασοπαραγωγό νησί και η φήμη της ποιότητας των κρασιών της, είναι γνωστή σε όλο τον κόσμο.
Η μοναδικότητα της ποικιλίας του Μοσχάτου Αλεξάνδρειας που είναι η ποικιλία των περισσοτέρων αμπελοκαλλιεργητών στο νησί συνεχίζεται η τεράστια αυτή παράδοση που έχει η παραγωγή του μοναδικού κρασιού της Λημνίας γης στα βάθη της ιστορίας.
Τα πιο γνωστά κρασιά παράγονται από τους : Ε.Α.Σ Λήμνου (limnoswines.gr ), Χατζηγεωργίου, Χωνάς, Σαββόγλου κλπ
Ούζο με παράδοση…
Το ούζο είναι ένα ελληνικό ποτό με τεράστια ιστορία και θεωρείται και εθνικό ποτό.
Η ιστορία του ούζου ανάγεται στην αρχαιότητα . η σύγχρονη παραγωγή ούζου εντάθηκε τον 19Ο αιώνα όταν απελευθερώθηκε η Ελλάδα, με την μεγαλύτερη ανάπτυξη παραγωγής να γίνεται στη Λέσβο, όπου διεκδικεί και τον τόπο καταγωγής του ποτού.
Η Ιστορία του ποτού αυτού, είναι μια δική μας ιστορία κι ένα μεγάλο επίτευγμα της παραδοσιακής τέχνης των ποτοποιών του τόπου μας. Είναι ποτό που διακρίνεται από μια ευχάριστη επιθετικότητα που ισορροπεί την πλημμυρίδα των αρωμάτων του, φέρνοντας επανάσταση στις αισθήσεις και προσφέροντας τη γλυκιά ανάμνηση και χαρά κάθε ξεχωριστής στιγμής στη ζωή. Ένα σωστό και ισορροπημένο ούζο, περιέχει μέχρι και 46% αλκοόλ, ώστε να μπορεί να ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο, ανεπηρέαστο από τις κλιματολογικές συνθήκες και να αντέχει στο χρόνο, διατηρώντας το άρωμα και τη γεύση του.
Η παραγωγή του κατ’ εξοχήν Ελληνικού αυτού ποτού, που έχει ταυτιστεί απόλυτα με την Ελληνική ψυχή, τη φιλοξενία, τη θάλασσα και τον καταγάλανο ουρανό, είναι μια τέχνη επίπονη αλλά και προκλητική.
Πίνεται σκέτο ή με πάγο ενώ προσθέτοντας νερό θα δείτε να εμφανίζεται ένα πλούσιο γαλάκτωμα, το οποίο είναι και ένδειξη της υψηλής του ποιότητας. Ο μεζές (κυρίως θαλασσινός) είναι ουσιαστικά ο απαραίτητος συνοδός του ούζου.
Η Λέσβος ουσιαστικά έχει ταυτιστεί με αυτό το ποτό, πράγμα που το μαρτυρούν τα πολλά ποτοποιία της και αυτό γιατί μόνο εδώ συναντάται η ειδική ποικιλία γλυκάνισου ο οποίος είναι και ο βασικός αρωματοποιός παράγοντας. Σήμερα στην Λέσβο υπάρχουν δεκάδες ποτοποιϊα που παράγουν πολλές και διαφορετικές ετικέτες ούζου.
- Κουρουμιχάλη Πέτρας,
- ΕΠΟΜ,
- Σαμαρά,
- Αρβανίτη,
- Πιτσιλαδή,
- Γιανατσή,
- Βαρβαγιάννη,
- Λινού,
- Κρόνος
Ελιά – Ελαιόλαδο…
Από τους προϊστορικούς ακόμη χρόνους το ελαιόλαδο χρησιμοποιήθηκε για την κάλυψη διαφόρων αναγκών. Η Λέσβος από την αρχαιότητα είναι συνδεδεμένη με το εξαιρετικό ελαιόλαδο και την παραγωγή προϊόντων από την ελιά. Όλο το νησί είναι σκεπασμένο από ένα πλήθος ελαιόδεντρα που σχηματίζουν ένα τεράστιο και πελώριο ελαιόδασος. Το εξεραιτικό και φίνο στην γεύση ελαιόλαδο αποτελούσε για χρόνια την κυριότερη πλουτοπαραγωγική πηγή εισοδήματος των κατοίκων όλου του νησιού. Αυτό συντέλεσε και στην ανάπτυξη πλήθος ελαιοτριβείων, εργοστασίων αποθήκευσης και συσκευασίας, σαπωνοποιϊων, αντιπροσωπειών, τα οποία έφεραν τεράστιο πλούτο και ευημερία στο νησί για πολλά χρόνια. Το ελαιόλαδο είναι φυσικά χαμηλό σε χοληστερόλη, έχει λιγότερο βλαβερές και περισσότερο ευεργετικές ιδιότητες σε σύγκριση με άλλα φυτικά έλαια. Δεν είναι μόνο εύγευστο αλλά και ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες της λεγόμενης Μεσογειακής Διατροφής.
Μοδούσα
«Μόδι» είναι εθιμική μονάδα βάρους στην Μυτιλήνη, περίπου ίση με 640 κιλά παλαιότερα και κάπου περίπου 500 κιλά σήμερα. Ένα ελαιόδεντρο, όλοι θέλουν να παράγει τόσο καρπό, ώστε να λένε ότι η συγκεκριμένη ελιά (το δέντρο) είναι «μοδούσα». «ΜΟΔΟΥΣΑ» ονόμασαν την Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση οι παραγωγοί της Γέρας Λέσβου, ευχόμενοι να είναι «παραγωγική».
Κατηγορίες Ελαιολάδου:
Παρθένο Ελαιόλαδο: ονομάζεται το λάδι που εξάγεται από τις ελιές με μηχανικές και άλλες μεθόδους, οι οποίες δεν μεταβάλλουν τις βασικές του ιδιότητες. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ένα απολύτως φυσικό προϊόν, το οποίο διατηρεί τη γεύση όπως και τα χημικά και βιολογικά χαρακτηριστικά της ελιάς. Το παρθένο ελαιόλαδο αποτελείται από τρία αναγνωρισμένα επίπεδα ποιότητας.
Έξτρα: Ελαιόλαδο με τα καλύτερα γευστικά χαρακτηριστικά και με επίπεδο οξύτητας που δεν ξεπερνάει το 1%.
Μέτριο: Ελαιόλαδο με καλή γεύση και επίπεδα οξύτητας που δεν ξεπερνούν το 3,3%
Δυνατό: Ανεπαρκής γεύση ή επίπεδα οξύτητας άνω του 3,3%
Ραφιναρισμένο Ελαιόλαδο: Λάδι το οποίο λαμβάνεται από το ραφινάρισμα παρθένου ελαιόλαδου του οποίου η γεύση και / ή τα επίπεδα οξύτητας το καθιστούν μη ικανοποιητικό για άμεση κατανάλωση. Αυτό είναι ένα υγιεινό και απολύτως αποδεκτό διατροφικό προϊόν χωρίς όμως τη γεύση του παρθένου ελαιόλαδου.
Ελαιόλαδο: Παρασκευάζεται αναμειγνύοντας το ραφιναρισμένο και το παρθένο ελαιόλαδο. Είναι ένα τυποποιημένο προϊόν στην αγορά και οι ιδιότητές του βρίσκονται κάπου ανάμεσα σ’αυτές των δύο προηγούμενων κατηγοριών.
ΤΟ ΦΗΜΙΣΜΕΝΟ ΛΑΔΙ ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ:
Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς τη Λέσβο χωρίς τα ελαιόδεντρά της που ασημίζουν κάτω από το άπλετο φως του ήλιου. Εκτός από τη θάλασσα, κανένα άλλο αγαθό της φύσης δε δέθηκε τόσο πολύ με τον Ελληνικό χώρο, όσο η ελιά και το λάδι της, που έθρεψε τόσους πολιτισμούς, από τη βαθιά αρχαιότητα έως σήμερα. Στη Λέσβο σήμερα υπάρχουν πάνω (11.000.000) έντεκα εκατομμύρια ελαιόδεντρα σε έκταση 465 χιλ στρεμμάτων με μέση παραγωγή 100.000 τόνους καρπούς ή 20.000 τόνους ελαιολάδου.
Ασύγκριτο σε γεύση, άρωμα και με καλύτερους και με τις καλύτερες διατροφικές ιδιότητες, το ελαιόλαδο της Μυτιλήνης είναι ένα αληθινό δώρο της Λεσβιακής φύσης. Αυτό το φημισμένο ελαιόλαδο πηγή υγείας και βασικό συστατικό της διατροφής του σύγχρονου καταναλωτή.
Στη Λέσβο καλλιεργούνται δυο ποικιλίες ελιών. Η μία, τοπικής προέλευσης, καταλαμβάνει το 65% των ελαιώνων προς τα νότια και νοτιανατολικά του νησιού και λέγεται “Κολοβή”. Η άλλη, λέγεται “Αδραμυτινή” με ποσοστό 30% σε αμιγείς ελαιώνες που καλύπτουν το βόρειο και βορειοανατολικό τμήμα της Λέσβου, ενώ μικρό ποσοστό 5% καλύπτουν οι λεγόμενες λαδολιές. Και οι δύο όμως δίνουν προϊόν υψηλής ποιότητας από οργανοληπτική και χημική άποψη, που προσφέρεται να χρησιμοποιηθεί και ως βελτιωτικό άλλων ελαιολάδων Ιταλικής και Ισπανικής προέλευσης.
Όπως όλα τα λίπη και τα έλαια η θερμιδική του ικανότητα είναι περίπου 9cal/gr. Παρουσιάζει ανθεκτικότητα σε φαινόμενα οξείδωσης και είναι από τα έλαια.
Το γεγονός ότι το λάδι έχει κατάλληλη αναλογία κεκορεσμένων και ακόρεστων οξέων που το κάνει να αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της μεσογειακής δίαιτας, της οποίας η αξία και η προσφορά στην αποφυγή σιβαρών ασθενειών και κατ’ επέκταση στη μακροβιότητα του ανθρώπου έχει παγκόσμια αναγνωριστεί.
Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερο πολλοί ελαιοπαραγωγοί στρέφονται στην βιολογική καλλιέργεια της ελιάς με αποτέλεσμα να παράγονται εξαιρετικής ποιότητας βιολογικό ελαιόλαδο με πολλές διακρίσεις σε διαγωνισμούς ελαιολάδου.
- ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΣΥΝ/ΣΜΟΣ ΠΕΤΡΑΣ, Πέτρα Λέσβου
- ΕΛΑΙΟΥΡΓΙΚΟΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΣΤΥΨΗΣ, Στύψη Λέσβου
- ΕΛΠΑ Α.Ε. ΕΛΑΙΟΥΡΓΙΑ ΠΑΠΑΡΙΣΒΑ, Μυτιλήνη Λέσβου
- ΕΝΩΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΣΥΝ/ΣΜΩΝ ΛΕΣΒΟΥ (ΕΑΣ)
- ΚΑΤΣΑΚΟΥΛΗΣ Α.Ε., Μυτιλήνη Λέσβου
- ΡΑΦΤΕΛΗ-ΠΡΩΤΟΥΛΗ ΜΑΡΙΑ & ΣΙΑ Ε.Ε., Λέσβος
Ακόμα και ο Όμηρος στην Οδύσσεια δίνει μια πολύ παραστατική περιγραφή παραγωγής τυριού από αιγοπρόβειο γάλα. Αποτέλεσμα εμπειρίας αιώνων σε συνδυασμό με τις εδαφοκλιματολογικές συνθήκες, τα τυροκομικά προϊόντα της Λέσβου και της Λήμνου ξεχωρίζουν σε ολόκληρο τον κόσμο.
Παραδοσιακά τυροκομικά προϊόντα (και μάλιστα με ονομασία προέλευσης) είναι το Λαδοτύρι Μυτιλήνης, η Φέτα, το Κασέρι και η γραβιέρα, μοναδικά στη γεύση τους και το άρωμά τους.
Οι παραδοσιακές μονάδες τυροκόμησης, εγγυώνται τις ξεχωριστές οργανοληπτικές ιδιότητες του από το ίδιο το γεγονός ότι μεταποιούν το εξαιρετικής ποιότητας και σύστασης αιγοπρόβειο γάλα της περιοχής που θα μπορούσε κάτω από ορισμένες συνθήκες να χαρακτηριστεί και ως οικολογικό.
Η φυσική χλωρίδα και οι τοπικές φυλές αιγοπροβάτων αποτελούν με τη σειρά τους γενεσιουργούς παράγοντες της ανώτερης ποιοτικής σύνθεσης του γάλακτος.
Ένας ακόμα όμως καθοριστικός παράγοντας είναι και ο άνθρωπος-παραγωγός- ο οποίος διατήρησε χρόνια τώρα τον παραδοσιακό τρόπο τυροκόμησης προσφέροντας έτσι στις νέες γενιές το παραδοσιακό και μοναδικό τυρί (Φέτα, Λαδοτύρι, Γραβιέρα, Κεφαλοτύρι, Κασέρι, κλπ) του Νομού.
Το λαδοτύρι παρασκευάζεται παραδοσιακά στη Λέσβο από πρόβειο γάλα και οφείλει την ονομασία του στην συντήρηση του που γινόταν μέσα σε ελαιόλαδο άριστης ποιότητας.
Ωριμάζει για τρεις τουλάχιστον μήνες σε υπόγειες αποθήκες ή δροσερούς θαλάμους και έχει πικάντικη γεύση.
Θα βρούμε τεράστια ποικιλία από γλυκά κουταλιού (βύσσινο, καρπούζι, κεράσι, κολοκύθι, σύκο, τοματάκι, τσάγαλο, φυστίκι, κλπ), από γλυκά ταψιού ( μπακλαβά, πλατσέντα κλπ), τα αμυγδαλωτά της Λέσβου, παξιμάδια από γλυκάνισο, το περίφημο πετιμέζι από σύκο και το γλυκό ριτσέλι, μακαρονάκι κοφτό, χυλοπίτες, τραχανάς, χάχλες, αμπελόφυλλα, υπέροχα ηδύποτα ( τσέρυ, βανίλια, πικραμύγδαλο κλπ).
